Đảng sâm: Tên gọi khác, phương pháp chế biến và công dụng

Được mệnh danh là loại sâm của người nghèo vì có giá thành rẻ, đảng sâm có lẽ thường hay bị hoài nghi về chất lượng. Tuy nhiên, nếu tìm hiểu kĩ hơn sẽ thấy trong cuốn từ điển Hán Việt nổi tiếng đã ghi: “sâm là thứ có quý, dùng để làm thuốc, như nhân sâm, đảng sâm,…” như vậy đảng sâm và nhân sâm đều có sự quý giá riêng của mình. Vậy để có thể hiểu rõ hơn về đảng sâm và công dụng của nó, hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây.

Giới thiệu chung về đảng sâm

Tên gọi khác: Thượng đảng sâm, Xuyên đảng sâm, Tây đảng sâm, Điều đảng sâm, Bạch đảng sâm, Đài đảng, Sứ đầu sâm, Lộ đảng sâm, Phòng đảng sâm, Đông đảng sâm, Mần cáy, Rầy cáy, Lầy cáy…
Tên khoa học: Codonopsis pilosula (Franch) Nannf, thuộc họ hoa chuông (Campanulaceae).

Mô tả chung:

Là loại cây thuốc quý, dạng cây cỏ lâu năm, leo nhờ thân quấn rễ.
Rễ hình trụ dài, đường kính từ 1,5 – 2cm, đầu rễ phình to và có nhiều vết sẹo lồi ra thường chỉ có một rễ cái mà không phân nhánh, càng về phía đuôi rễ càng nhỏ. Khi tươi thì rễ có màu trắng, sau khi phơi khô có màu vàng.
Thân đảng sâm phát triển tốt vào mùa xuân, có thể bò trên mặt đất hoặc leo vào thân cây khác, thân có lông thưa.
Lá mọc cách hình hơi tròn và thuôn, phần cuống có hình trái tim, màu xanh non hơi pha vàng, mặt trên phủ lớp lông nhung, mặt dưới xám nhẵn hoặc có lông thưa.
Hoa màu xanh nhạt, mọc riêng rẽ ở kẽ nách lá, có cuống dài 2 – 6cm, đài tràng vuông có 5 phiến hẹp, 5 cánh có vân màu tím ở họng, lúc sắp rụng chuyển sang màu vàng nhạt.
Quả có dạng bổ đôi, hình chùy tròn, gồm 3 tâm bì, đầu gần như bằng cuông quả ngắn.
Hạt nhiều, màu nâu nhẵn bóng.

Đảng sâm là cây thuốc quý

Phân bố

Phân bố chủ yếu ở Trung Quốc, được sản xuất nhiều tại các tỉnh như Tứ Xuyên, Cam Túc, Sơn Tây, Vân Nam, Thiểm Tây, Cát Lâm, Hắc Long Giang, Hồ Bắc.

Bộ phận dùng

Bộ phận được dùng nhiều nhất của đảng sâm là rễ. Khi chọn nên chọn rễ to, có đường kính trên 1cm, khô, nhuận, thịt trắng ngà,vị ngọt dịu, không sâu mọt.

Phương pháp chế biến và thu hái

Thu hái:

Người ta thường thu hoạch đảng sâm vào mùa đông, khi cây úa vàng, lá rụng hoặc chờ tới đầu xuân khi cây chưa đâm chồi nảy lộc là có thể thu hoạch. Thời điểm thu hoạch tốt nhất là sau hoặc trước tiết Bạch Lộ nửa tháng (tiết Bạch Lộ thường rơi vào thời điểm tháng 7, tháng 8 hoặc tháng 9, khi nắng nhạt), đây là khi đảng sâm đạt chất lượng tốt nhất. Chú ý khi đào rễ phải đào sâu trên 0,7cm, vì rễ rất dài.

Chế biến:

Rửa sạch lớp đất cát, phân loại rễ theo kích cỡ. Lộ đảng sâm được chia làm 4 loại: Già, to, vừa, nhỏ. Phơi riêng từng loại rễ, bó thành từng bó, khi nào bẻ không gãy rễ là đạt. Việc bó rễ lại nhằm đảm bảo độ mềm của rễ khi khô, vỏ rễ không bong và cứng lại.

Cách bảo quản

Phơi khô rễ, đậy kín, tránh chỗ ẩm, để nơi thoáng gió, khô ráo để tránh ẩm mốc vì đảng sâm rất dễ bị sâu mọt.

Thành phần hóa học

Đảng sâm chứa nhiều chất tốt, có lợi cho sức khỏe như: Saponin, Alkaloits, Sucrose, Glucose, Inulin. Cũng chính vì thế mà loại dược liệu này được sử dụng rộng rãi trong các bài thuốc trị bệnh của Đông y.

Tính vị

Vị ngọt, tính bình.
Quy kinh Tỳ, Phế.

Công dụng của hoa hòe đối với sức khỏe

Đảng sâm rất nhiều tác dụng cả trong y học cổ truyền và trong y học hiện đại như:

Bổ trung, ích khí, sinh tân, dưỡng huyết. Trị chứng phế khí hư nhược, khí huyết lưỡng hư.
Tăng cường sức: Chống mệt mỏi và tăng sự thích nghi của súc vật ở nhiệt độ cao. Thực nghiệm trên động vật còn đã cho thấy đảng sâm có tác dụng kích thích hưng phấn và ức chế vỏ não.
Điều dưỡng khí trong những trường hợp thiếu dưỡng khí ở tế bào, do suy hệ tuần hoàn.
Tăng khả năng miễn dịch của cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy đảng sâm có tác dụng làm tăng cơ bắp, kích thích quá trình thực bào.
Làm tăng hoạt tính của các enzym ACP, ATP.
Bổ máu, làm tăng số lượng hồng cầu, Giúp hỗ trợ đông máu mà không là tán huyết.
Kháng viêm, hóa đàm, giảm ho.
Kháng khuẩn: Sau khi tiến hành thực nghiệm, các chuyên gia đã chứng minh đảng sâm có tác dụng khác nhau đối với các loại vi khuẩn khác nhau như: Não mô cầu khuẩn, trực khuẩn bạch hầu, tụ cầu khuẩn vàng.
Làm tăng đường huyết.

Đảng sâm là vị thuốc với nhiều tác dụng

Ứng dụng của đảng sâm trong điều trị bệnh

Làm một vị trong bài thuốc thanh phế kim, bổ nguyên khí, khai thanh âm, tráng gân cơ.
Điều trị tiêu chảy, khí hư, thoát giang.
Hỗ trị điều trị người uống phải hàn lương, làm cho Tỳ Vị bị hư yếu, miệng sinh nhọt.
Trị phế quản viêm mạn, lao phổi.
Giúp làm vị thuốc trị thần kinh suy nhược.
Trị lở loét miệng ở trẻ nhỏ.
Hỗ trợ điều trị huyết áp thấp.
Kết hợp với một số vị thuốc khác, điều trị viêm phế quản mạn.
Điều trị suy thận, đau lưng, đái dắt.

Lưu ý khi sử dụng, tránh tác dụng phụ của đảng sâm

Đảng sâm là loại sâm khá lành tính, hầu như không có tác dụng phụ, tuy nhiên người dùng cũng nên chú ý:

Sử dụng theo lời khuyên của các bác sĩ
Có thể gây khó thở nhẹ hoặc khó chịu vùng trước tim
Không dùng đảng sâm với lê lô.

Trên đây là thông tin chi tiết về đảng sâm mà chúng tôi tổng hợp được. Hy vọng nội dung hữu ích cho bạn đọc trong quá trình tìm kiếm thông tin. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào về chủ đề này đừng ngại ngần liên hệ với chúng tôi theo hotline 024.66.849.833 – 0965.69.63.64để được tư vấn miễn phí!